Trên cơ sở đề xuất của Cục Đường bộ VN, Bộ GTVT đồng ý đóng Dự án Nâng cấp, mở rộng QL9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến QL1”.
Bộ GTVT yêu cầu Cục Đường bộ VN rà soát các quy định hiện hành, làm việc với UBND tỉnh Quảng Trị để bàn giao, quản lý các hạng mục thi công dở dang, mặt bằng đã thực hiện đền bù, thu hồi đất cho dự án; phương án đầu tư hoàn tất những hạng mục dở dang của dự án.
Một hạng mục của dự án nâng cấp, mở rộng QL9 thi công dở dang
Dự án nâng cấp, mở rộng QL9, đoạn từ cảng Cửa Việt đến QL1 sử dụng vốn dư của Dự án Quản lý tài sản đường bộ Việt Nam (VRAMP) vay vốn ngân hàng Thế giới (WB).
Dự án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 8/2021. Đến tháng 11/2021, dự án được Bộ GTVT phê duyệt đầu tư và giao Tổng cục Đường bộ VN (nay là Cục Đường bộ VN) làm chủ đầu tư.
Dự án có chiều dài gần 14km, điểm đầu từ cảng Cửa Việt (thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh), điểm cuối là nơi giao giữa QL1, đoạn ngã tư Sòng (xã Thanh An, huyện Cam Lộ); quy mô đường cấp II, 4 làn xe.
Tổng mức đầu tư dự án hơn 19 triệu USD (tương đương hơn 440 tỷ đồng), thời gian thực hiện 2021-2022. Dự án chính thức động thổ khởi công vào tháng 3/2022, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2022.
Cục Đường bộ VN cho biết, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB) do UBND tỉnh Quảng Trị bố trí vốn và thực hiện.
Do khó khăn nguồn kinh phí thực hiện nên UBND tỉnh Quảng Trị thực hiện GPMB theo 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 theo chỉ giới xây dựng để phục vụ triển khai thi công ngay đảm bảo tiến độ dự án. Giai đoạn 2 tiếp tục thực hiện theo hồ sơ GPMB được phê duyệt.
Đến hết thời gian thi công dự án ngày 31/12/2022, UBND tỉnh Quảng Trị bàn giao giai đoạn 1 được khoảng 7,56/37,6km mặt bằng tính tổng chiều dài cả hai phía (đạt 27%). Phạm vi mặt bằng được bàn giao phân tán, chia thành khoảng 58 đoạn.
“UBND tỉnh Quảng Trị đề nghị xin gia hạn thời gian thực hiện và gia hạn Hiệp định vay đến 30/6/2024. Ngân hàng Thế giới không chấp nhận gia hạn, do đó dự án QL9 đã dừng thực hiện, kết thúc các hợp đồng và công tác GPMB cũng tạm dừng thực hiện”, Cục Đường bộ VN cho biết.
Về tiến độ thi công, theo Cục Đường bộ VN, dự án có 2 gói thầu đang thực hiện dở dang và kết thúc (dừng) thực hiện, với giá trị sản lượng 35,05/398,23 tỷ đồng, đạt 9%. Các bên đã thực hiện các thủ tục rà soát khối lượng hoàn thành, thu hồi các khoản tạm ứng chưa thực hiện và kết thúc hợp đồng.
Cục Đường bộ cũng cho biết, Hiệp định vay vốn WB có thời hạn đến 31/12/2022. UBND tỉnh Quảng Trị kiến nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ GTVT, WB đề nghị gia hạn Dự án QL9 đến 30/6/2024 và cam kết hoàn thành công tác GPMB trước tháng 9/2023.
Bộ trưởng Bộ GTVT có công thư gửi Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam đề nghị ủng hộ việc gia hạn Hiệp định đến 30/6/2024. Bộ Tài chính có công thư đề nghị WB tạm hoãn thời hạn đóng Hiệp định vay để hoàn tất các thủ tục trong nước trước khi Bộ Tài chính có đề nghị chính thức.
Qua đánh giá tiến độ GPMB và tái định cư của UBND tỉnh Quảng Trị chưa đạt để cho phép hoàn thành công trình ngay cả trong thời gian gia hạn được Bộ GTVT đề xuất, WB từ chối gia hạn Hiệp định. Do đó, dự án đã dừng thực hiện và các bên liên quan đã kiểm kê xác định giá trị khối lượng hoàn thành và dở dang.
Sau nhiều lần Bộ GTVT báo cáo Chính phủ, gần đây nhất, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn yêu cầu Bộ GTVT hoàn tất thủ tục thanh, quyết toán và đóng dự án theo quy định của Việt Nam và WB.
Đồng thời, Bộ GTVT chịu trách nhiệm quản lý và xây dựng phương án tiếp tục đầu tư hoàn tất những hạng mục dở dang bằng nguồn vốn phù hợp theo quy định.
Về phía tỉnh Quảng Trị, Phó thủ tướng yêu cầu địa phương này chịu trách nhiệm giải quyết các hệ quả phát sinh liên quan đến chậm trễ trong triển khai công tác đền bù, GPMB. Phối hợp với Bộ GTVT và hoàn thành trách nhiệm của địa phương trong quản lý và chuẩn bị, triển khai phương án tiếp tục đầu tư, hoàn tất những hạng mục dở dang.
Phó thủ tướng đề nghị các bộ Kế hoạch đầu tư, GTVT và UBND tỉnh Quảng Trị phối hợp với các cơ quan liên quan, rà soát đề xuất cấp thẩm quyền việc xem xét kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định.
Từ các căn cứ trên, Cục Đường bộ kiến nghị Bộ GTVT đóng và kết thúc đầu tư Dự án QL9 vay vốn WB.
Đồng thời, phê duyệt quyết toán Dự án QL9 và có văn bản gửi Sở GTVT Quảng Trị tiếp nhận toàn bộ mặt bằng đã bàn giao và các tài sản đã thực hiện của dự án tránh bị thất thoát, lãng phí, đồng thời tránh việc tái lấn chiếm mặt bằng đã được bàn giao.